Business කරන ඔබට බදු බලපාන ආකාරය කෙසේද ?

ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යාපාරයක්(Business) පවත්වාගෙන යාම සාර්ථක කර ගැනීම සඳහා නීතිමය සහ ආර්ථිකමය අවබෝධ අවශ්‍ය වේ. ඒ අතරින් බදු (Taxes) යනු ව්‍යාපාරයක ජීවිතයේ අවභාවිත කළ නොහැකි ක්ෂේත්‍රයක් වේ. නිවැරදිව බදු නීති පිළිපැදීමෙන් ව්‍යාපාරිකයාට නීතිමය ආරක්ෂාවක් ලබා දිය හැකි අතර, ගනුදෙනුකරුවන් සහ ආයෝජකයන්ගේ විශ්වාසයද උපරිම ලෙස දිනා ගත හැකිය.

බදු යනු කුමක්ද?

බදු යනු රාජ්‍යයට ගෙවිය යුතු අනිවාර්ය ආදායමකි. මේවා රාජ්‍යය විසින් මහජන සේවා (අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍යය, වාහන මාර්ග, ආරක්ෂාව) සඳහා භාවිතා කරයි. ව්‍යාපාරිකයෙකු ලෙස ඔබට වැදගත් වන්නේ – තම ආදායම අනුව නියමිත බදු ගෙවීමයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යාපාරික බදු වර්ග

1. ආදායම් බද්ද (Income Tax)
   ව්‍යාපාරයක වාර්ෂික ලාභය 1.2 මිලියන රුපියල් ඉක්මවන පසු, ඒ අනුව වාර්ෂික බදු ගෙවිය යුතුය. එය 6% සිට 30% දක්වා වේ.
2. වෙළඳ බද්ද (VAT – Value Added Tax)
   ක්‍රමිකව ව්‍යාපාරයක ආදායම රුපියල් 80 ලක්ෂ ඉක්මවා යයි නම් VAT ගෙවීම අනිවාර්ය වේ. එය දැනට 15%කි.
3. Withholding Tax
   මූල්‍ය වාසි, බෙදාහැරීම්, සේවා ගාස්තු වැනි ආදායම් සඳහා උපරිම බදු අයකිරීම්.
4. Stamp Duty / Nation Building Tax (NBT)
   නිශ්චිත ගනුදෙනු සඳහා යොදවන බද්දකි.

බදු වල ව්‍යාපාරික බලපෑම්

1. ලාභයෙන් කොටසක් ගෙවිය යුතුය.
   ව්‍යාපාරය ලබා ගන්නා ලාභයෙන් කොටසක් බදු ලෙස ගෙවිය යුතු බැවින්, මූලික ආදායමට බලපෑමක් වේ. මේ නිසා ආයෝජන වියදම් පවා පසුබැසිය හැකිය.
2. මුදල් සැලසුම් අපහසුකම්
   ව්‍යාපාරයක් තුළ මුදල් සැලසුම් (cash flow management) ඉතා වැදගත්ය. බදු ගෙවීම් කාලයට සූදානම් නොවීම නිසා වෙනත් වියදම්ට මුදල් නොපවතිය හැක.
3. නීතිමය අවදානම
   බදු නොගෙවීම හෝ වැරදි වාර්තා කිරීම නිසා Inland Revenue Department (IRD) විසින් දඩ, නඩු, ගිණුම් අගුලු දැමීම වැනි දණ්ඩන පනවිය හැක.
4. ව්‍යාපාරික විශ්වාසය අඩුවීම
   බදු නොගෙවෙන ව්‍යාපාරයකට බැංකු ණය ලබාගැනීම, ආයෝජකයන්ගේ සහයෝගය, BOI වැනි ආයතන සමඟ වැඩ කිරීම ආදී ක්‍රියාකාරකම් වලට බාධා ඇති වේ. බදු ගෙවීමේ වාසි
5. නීතිමය ආරක්ෂාව
   සියලුම වාර්තා නිවැරදිව IRD වෙත ඉදිරිපත් කිරීමෙන් ඔබගේ ව්‍යාපාරය නීතිමයව ආරක්ෂා වේ.
6. දායකත්වය සහ විශ්වාසය
   ව්‍යාපාරික බදු ගෙවීම ආයෝජකයන්, බැංකු, ගනුදෙනුකරුවන් අතර විශ්වාසය වර්ධනය කරයි.
7. ව්‍යාපාර කල් පැවැත්ම
   වැඩිම අරමුදල් නීත්‍යානුකූලව භාවිතය සඳහා අවස්ථාවන් විවෘත වේ.

ව්‍යාපාරිකයන් බදු සඳහා සැලසුම් කරන්නේ කෙසේද?

වාර්ෂික මුදල් වාර්තා පවත්වා ගැනීම
ඔබගේ ආදායම, වියදම්, ලාභ, හා හිඟයන් නිවැරදිව ගිණුම්කරණය කිරීම IRD audit වලදී ඉතා වැදගත් වේ.

වෘත්තීය ගිණුම්කරුකෙන් උපදෙස් ලබාගන්න
ප්‍රමිතීන් සහ නවතම බදු නීති පිළිබඳ වෘත්තීය උපදෙස් ලබා ගැනීම හොඳි.

IRD වෙත නිසි ලියාපදිංචිය
ඔබේ sole proprietorship, partnership, හෝ private limited ව්‍යාපාරය නිවැරදිව Inland Revenue Department වෙත ලියාපදිංචි කරන්න.

Digital ව්‍යාපාරවලට බදු බලපෑම

අද ඔබ Facebook, Instagram, TikTok හෝ Website හරහා ව්‍යාපාරයක් පවත්වාගෙන යනවානම්, එයත් IRD අධීක්ෂණයට යටත් වේ. ඔබගේ Monthly income එක රුපියල් 100,000 ඉක්මවන විට ඔබගේ ව්‍යාපාරය IRD වෙත ලියාපදිංචි විය යුතුය.

Online Sellers / Content Creators / Freelancers සඳහාද මේ නීති අදාළ වේ.

බදු පිළිබඳ ඔබ දැන ගත යුතු සරල කරුණු

බදු වළක්වන්නෙ නොවෙයි – නිවැරදිව ගෙවන්න
සෑම වසරකම පරික්ෂාවක් කර සූදානම් වන්න
නවතම නීති හා concessions පිළිබඳ දැනුවත් වන්න
ඔබේ accountant එක IRD-registeredද කියා බලන්න

Vyapara.lk මඟින් ඔබට…

IRD ලියාපදිංචි උපදෙස්
Income Tax / VAT පිළිබඳ පුහුණු වැඩමුළු
Freelancers/Online Sellers සඳහා tax guide
Monthly bookkeeping templates
Tax return submission service

ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යාපාරයක් පවත්වාගෙන යන ඔබ වැනි ව්‍යාපාරිකයෙකුට, බදු පිළිබඳ නිවැරදි අවබෝධය සහ සැලසුම් කිරීම අත්‍යවශ්‍යයි. මේ සෑම ව්‍යාපාරයකටම ආරක්ෂාවක් සහ දිගුකාලීන සාර්ථකත්වය සපයයි. නිවැරදිව බදු ගෙවීමෙන් ඔබට ව්‍යාපාරික ලෝකයේ නීත්‍යානුකූලතාවය, විශ්වාසය සහ ව්‍යාපාර කල් පැවැත්ම එකම වාරකින් හිමි වේ.

Vyapara.lk තුළින් ඔබට ලැබෙන “Manage a Business” workshop එකේ ලියාපදිංචි වන්න. සීමිත පිරිසක් සඳහා පමණි!

Workshop එක සදහා ලියාපදිංචිය සදහා Google Form එක පුරවන්න
https://forms.gle/ZYNhyCb6LdPWeULu5